هند در چند دهه گذشته به یکی از پیشگامان جهانی در صنعت فناوری اطلاعات (IT) و تولید نرم‌افزار تبدیل شده است. این کشور، که زمانی به‌عنوان مقصدی برای برون‌سپاری خدمات نرم‌افزاری شناخته می‌شد، اکنون نقشی محوری در توسعه نرم‌افزارهای صنعتی ایفا می‌کند. نرم‌افزارهای صنعتی، که برای مدیریت فرآیندهای پیچیده در صنایعی مانند تولید، انرژی، حمل‌ونقل، و هوافضا طراحی شده‌اند، نیازمند دقت، مقیاس‌پذیری و نوآوری هستند. هند با نیروی کار ماهر، زیرساخت‌های پیشرفته و سیاست‌های حمایتی، به مرکزی برای توسعه این نرم‌افزارها تبدیل شده است.
نرم‌افزارهای صنعتی و اهمیت آن‌ها
نرم‌افزارهای صنعتی، ابزارهای دیجیتالی هستند که برای بهینه‌سازی، اتوماسیون و مدیریت فرآیندهای صنعتی طراحی شده‌اند. به گزارش Gartner، این نرم‌افزارها شامل سیستم‌های مدیریت تولید (MES)، سیستم‌های کنترل نظارتی و جمع‌آوری داده‌ها (SCADA)، نرم‌افزارهای برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) و سیستم‌های مدیریت دارایی (EAM) می‌شوند. این ابزارها به صنایع کمک می‌کنند تا بهره‌وری را افزایش دهند، هزینه‌ها را کاهش دهند و ایمنی را بهبود بخشند.
هند، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ارائه‌دهندگان خدمات فناوری اطلاعات، نقشی کلیدی در توسعه این نرم‌افزارها ایفا می‌کند. به گفته NASSCOM، صنعت فناوری اطلاعات هند در سال 2023 بیش از 245 میلیارد دلار درآمد داشت که بخش قابل‌توجهی از آن به نرم‌افزارهای صنعتی و خدمات مرتبط اختصاص یافته بود. این نرم‌افزارها نه‌تنها در بازار داخلی هند، بلکه در سطح جهانی، از جمله در اروپا، آمریکا و آسیا، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نقش هند در گذر زمان
1. دهه‌های اولیه: برون‌سپاری و خدمات پایه
نقش هند در صنعت نرم‌افزار از دهه 1970 آغاز شد، زمانی که شرکت‌هایی مانند Tata Consultancy Services (TCS) شروع به ارائه خدمات برنامه‌نویسی برای مشتریان خارجی کردند. به گزارش Machine Design، در دهه 1980، سیاست‌های دولت هند، مانند ایجاد پارک‌های فناوری نرم‌افزار (STP)، به شرکت‌ها امکان داد تا با هزینه کم و زیرساخت‌های مناسب، خدمات نرم‌افزاری را به بازارهای جهانی صادر کنند. در این دوره، تمرکز هند بر خدمات برون‌سپاری، مانند توسعه کد و نگهداری سیستم‌ها، بود.
2. دهه 1990: جهش با Y2K و جهانی‌سازی
بحران Y2K در اواخر دهه 1990 نقطه عطفی برای صنعت نرم‌افزار هند بود. به گفته Forbes، شرکت‌های هندی با ارائه خدمات ارزان و سریع برای اصلاح سیستم‌های قدیمی، اعتماد مشتریان جهانی را جلب کردند. این موفقیت، همراه با اصلاحات اقتصادی سال 1991، زمینه را برای رشد سریع صنعت فراهم کرد.
3. قرن 21: حرکت به سمت نوآوری
در قرن 21، هند از یک ارائه‌دهنده خدمات پایه به یک مرکز نوآوری تبدیل شد. Communications of the ACM گزارش داد که شرکت‌های هندی مانند Infosys و Wipro شروع به توسعه نرم‌افزارهای پیچیده، از جمله سیستم‌های صنعتی، کردند و مراکز تحقیق و توسعه (R&D) خود را در داخل و خارج از کشور گسترش دادند. این تحول، هند را به یکی از رهبران تولید نرم‌افزارهای صنعتی تبدیل کرد.
عوامل موفقیت هند در تولید نرم‌افزارهای صنعتی
هند به دلایل متعددی در این حوزه به موفقیت دست یافته است:
الف. نیروی کار ماهر و مقرون‌به‌صرفه
هند سالانه بیش از یک میلیون فارغ‌التحصیل فنی، به‌ویژه در رشته‌های مهندسی و علوم کامپیوتر، تولید می‌کند. به گزارش Kellton، این نیروی کار نه‌تنها مهارت‌های فنی بالایی دارد، بلکه با هزینه‌ای کمتر از همتایان خود در آمریکا و اروپا کار می‌کند. این مزیت، هند را به مقصدی جذاب برای توسعه نرم‌افزارهای صنعتی تبدیل کرده است.
ب. زیرساخت‌های پیشرفته
پارک‌های فناوری نرم‌افزار (STPI) و مناطق ویژه اقتصادی (SEZ) زیرساخت‌هایی مانند اینترنت پرسرعت، برق پایدار و تسهیلات مالیاتی را فراهم کرده‌اند. World Bank گزارش داد که این زیرساخت‌ها به شرکت‌ها امکان داده‌اند تا پروژه‌های بزرگ صنعتی را با کارایی بالا مدیریت کنند.
ج. سیاست‌های حمایتی دولت
دولت هند با ابتکاراتی مانند Digital India و Make in India، سرمایه‌گذاری در فناوری را تشویق کرده است. به گفته EY، این سیاست‌ها به شرکت‌های هندی کمک کرده‌اند تا در زمینه‌هایی مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا (IoT)، که برای نرم‌افزارهای صنعتی حیاتی هستند، پیشرو شوند.
د. تسلط بر زبان انگلیسی
تسلط گسترده به زبان انگلیسی، ارتباط با مشتریان جهانی را آسان‌تر کرده است. Kellton اشاره کرد که حدود 83 میلیون نفر در هند انگلیسی را به‌عنوان زبان دوم صحبت می‌کنند، که این موضوع همکاری با شرکت‌های بین‌المللی را تقویت می‌کند.
ه. تجربه در برون‌سپاری
تجربه طولانی هند در برون‌سپاری، به شرکت‌ها امکان داده است تا فرآیندهای توسعه نرم‌افزار را بهینه کنند. ResearchGate گزارش داد که این تجربه به هند کمک کرده تا پروژه‌های صنعتی پیچیده را با موفقیت مدیریت کند.
انواع نرم‌افزارهای صنعتی تولیدشده در هند
هند در توسعه انواع مختلفی از نرم‌افزارهای صنعتی نقش دارد:
سیستم‌های مدیریت تولید (MES)
این سیستم‌ها برای نظارت و کنترل فرآیندهای تولید استفاده می‌شوند. Automation World گزارش داد که شرکت‌های هندی مانند TCS و HCL در توسعه MES برای صنایعی مانند خودروسازی و داروسازی پیشرو هستند.
سیستم‌های SCADA
سیستم‌های SCADA برای نظارت بر زیرساخت‌های صنعتی، مانند شبکه‌های برق و خطوط لوله، استفاده می‌شوند. Power Magazine اشاره کرد که هند در توسعه این سیستم‌ها برای بازارهای جهانی، به‌ویژه در انرژی، نقش کلیدی دارد.
نرم‌افزارهای ERP
نرم‌افزارهای ERP، مانند SAP و Oracle، که در هند سفارشی‌سازی می‌شوند، به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا منابع خود را مدیریت کنند. Forbes گزارش داد که هند یکی از بزرگ‌ترین مراکز پیاده‌سازی ERP در جهان است.
نرم‌افزارهای IoT صنعتی
اینترنت اشیا در صنایع برای اتصال دستگاه‌ها و جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌شود. NASSCOM گزارش داد که هند در توسعه پلتفرم‌های IoT برای تولید هوشمند پیشتاز است.
سیستم‌های شبیه‌سازی و هوش مصنوعی
نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای پیش‌بینی خرابی تجهیزات و بهینه‌سازی فرآیندها استفاده می‌شوند. TechCrunch اشاره کرد که شرکت‌های هندی در این زمینه با غول‌های فناوری مانند Siemens و GE همکاری می‌کنند.
منبع: ابرار صنعتی
