داستان شکست پروژه کارخانه فاکسکان در ویسکانسین

داستان شکست پروژه کارخانه فاکسکان در ویسکانسین را در ابرار صنعتی بخوانید. پروژه کارخانه فاکسکان در ویسکانسین یکی از جاه‌طلبانه‌ترین طرح‌های صنعتی در تاریخ اخیر ایالات متحده بود که با وعده‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی همراه شد. این پروژه که در سال 2017 با تبلیغات گسترده‌ای معرفی شد، قرار بود یک کارخانه عظیم تولید نمایشگرهای LCD در منطقه مونت پلزنت (Mount Pleasant) ویسکانسین ایجاد کند و هزاران شغل جدید به همراه شکوفایی اقتصادی برای این ایالت به ارمغان بیاورد. اما با گذشت نزدیک به یک دهه، این پروژه به یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های شکست سرمایه‌گذاری‌های صنعتی تبدیل شده است. اگر به مطال تکنولوژی علاقه‌مندید به صفحه هزینه آیفون ساخت آمریکا چقدر است سر بزنید.

1. آغاز پروژه: وعده‌های طلایی و حمایت سیاسی

در ژوئن 2017، شرکت تایوانی فاکسکان (Foxconn)، بزرگ‌ترین تولیدکننده پیمانکاری محصولات الکترونیکی در جهان، اعلام کرد که قصد دارد یک کارخانه پیشرفته تولید نمایشگرهای LCD در ویسکانسین آمریکا راه‌اندازی کند. این پروژه با سرمایه‌گذاری اولیه اعلام‌شده 10 میلیارد دلار و وعده ایجاد 13,000 شغل با دستمزد بالا، به‌سرعت توجه رسانه‌ها و سیاستمداران را جلب کرد. فاکسکان که به خاطر تولید محصولات اپل، از جمله آیفون، شهرت داشت، ادعا کرد که این کارخانه نه‌تنها اقتصاد محلی را متحول خواهد کرد، بلکه ایالات متحده را به یک مرکز تولید فناوری پیشرفته تبدیل می‌کند.

این اعلامیه در دوره‌ای مطرح شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، بر بازگرداندن مشاغل تولیدی به خاک این کشور تأکید داشت. او این پروژه را به‌عنوان نمونه‌ای از موفقیت سیاست‌های اقتصادی خود معرفی کرد و در مراسم کلنگ‌زنی کارخانه در ژوئن 2018، آن را «هشتمین شگفتی جهان» نامید (The Verge, 2018). اسکات واکر، فرماندار وقت ویسکانسین، نیز نقش کلیدی در پیشبرد این پروژه داشت و آن را فرصتی برای احیای اقتصاد ایالتی توصیف کرد که پس از رکود اقتصادی سال 2008 آسیب دیده بود.

برای جذب فاکسکان، ایالت ویسکانسین و دولت محلی بسته مشوق‌های مالی بی‌سابقه‌ای به ارزش بیش از 4.8 میلیارد دلار ارائه کردند. این بسته شامل معافیت‌های مالیاتی، یارانه‌های مستقیم، وام‌های کم‌بهره و حتی تأمین زیرساخت‌هایی مانند جاده‌ها و تأسیسات آب و برق بود (Bloomberg, 2018). در مقابل، فاکسکان متعهد شد که تا سال 2022 حداقل 13,000 شغل ایجاد کند و تولید نمایشگرهای پیشرفته را در این کارخانه آغاز کند.

2. چرا ویسکانسین؟ زمینه‌های انتخاب این مکان

انتخاب ویسکانسین به‌عنوان محل این پروژه دلایل متعددی داشت. اولاً، این ایالت در منطقه‌ای قرار داشت که به «کمربند زنگار» (Rust Belt) معروف است؛ منطقه‌ای که به دلیل کاهش مشاغل تولیدی در دهه‌های گذشته با مشکلات اقتصادی مواجه بود. فاکسکان و حامیان سیاسی پروژه معتقد بودند که این کارخانه می‌تواند این منطقه را احیا کند.

دوماً، ویسکانسین از نظر سیاسی اهمیت داشت. این ایالت در انتخابات ریاست‌جمهوری 2016 به نفع دونالد ترامپ رأی داده بود و به‌عنوان یکی از ایالت‌های کلیدی در سیاست آمریکا شناخته می‌شد. حمایت از این پروژه به سیاستمداران فرصت می‌داد تا دستاوردهای خود را به رأی‌دهندگان نشان دهند.

سوماً، فاکسکان ادعا کرد که ویسکانسین به دلیل دسترسی به نیروی کار ماهر، زیرساخت‌های مناسب و نزدیکی به بازارهای بزرگ آمریکا، مکان ایده‌آلی برای این کارخانه است. اما همان‌طور که بعداً مشخص شد، این ادعاها با واقعیت‌های عملی فاصله زیادی داشتند.

3. چالش‌های اولیه: نشانه‌های هشداردهنده

از همان ابتدا، پروژه کارخانه فاکسکان با چالش‌هایی مواجه شد که نشانه‌هایی از مشکلات بزرگ‌تر در آینده بودند. یکی از اولین مسائل، تخریب زمین‌های کشاورزی و خانه‌های مسکونی در مونت پلزنت برای آماده‌سازی محل کارخانه بود. صدها خانواده مجبور به ترک خانه‌های خود شدند و بسیاری از آنها از نحوه جبران خسارت‌ها ناراضی بودند. این موضوع باعث ایجاد تنش‌های محلی شد و برخی از ساکنان احساس کردند که منافع آنها قربانی وعده‌های سیاسی شده است (The Guardian, 2019).

علاوه بر این، سؤالاتی درباره پایداری زیست‌محیطی پروژه مطرح شد. فاکسکان درخواست معافیت از برخی قوانین زیست‌محیطی ایالتی را داشت، از جمله مجوزهایی برای استفاده گسترده از آب دریاچه میشیگان و دفع زباله‌های صنعتی. این درخواست‌ها نگرانی‌هایی را درباره تأثیرات بلندمدت پروژه بر محیط زیست منطقه ایجاد کرد.

یکی دیگر از مشکلات اولیه، عدم شفافیت در برنامه‌های فاکسکان بود. این شرکت در ابتدا اعلام کرد که کارخانه‌ای برای تولید نمایشگرهای LCD نسل 10.5 ایجاد خواهد کرد، اما به‌تدریج مشخص شد که برنامه‌های دقیق تولید هنوز نهایی نشده‌اند. این ابهام باعث شد که برخی کارشناسان نسبت به امکان تحقق وعده‌های فاکسکان تردید کنند.

4. تغییر برنامه‌ها و کاهش انتظارات

تا سال 2019، نشانه‌های واضحی از تغییر در برنامه‌های فاکسکان ظاهر شد. این شرکت اعلام کرد که به جای تولید نمایشگرهای بزرگ LCD، ممکن است روی محصولات کوچک‌تر یا حتی فعالیت‌های تحقیق و توسعه تمرکز کند. این تغییر برنامه باعث سردرگمی شد، زیرا مشوق‌های مالی ارائه‌شده به فاکسکان بر اساس تعهد به ایجاد یک کارخانه تولیدی بزرگ بود، نه یک مرکز تحقیقاتی (Reuters, 2019). در همین زمان، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد فاکسکان در استخدام نیروی کار با مشکل مواجه است. برخلاف وعده ایجاد 13,000 شغل، تا پایان سال 2019 تنها چند صد نفر در این پروژه مشغول به کار بودند.

بسیاری از این مشاغل نیز موقتی یا مرتبط با ساخت‌وساز بودند، نه مشاغل تولیدی با دستمزد بالا که وعده داده شده بود (Milwaukee Journal Sentinel, 2020). علاوه بر این، فاکسکان نتوانست به اهداف سالانه خود برای دریافت یارانه‌های مالی دست یابد. قرارداد این شرکت با ایالت ویسکانسین مشخص کرده بود که یارانه‌ها تنها در صورتی پرداخت می‌شوند که فاکسکان تعداد معینی شغل ایجاد کند و سرمایه‌گذاری‌های وعده‌داده‌شده را انجام دهد. اما گزارش‌ها نشان داد که این شرکت حتی به کسری از این اهداف نرسیده است.

5. دلایل اصلی شکست پروژه

شکست پروژه کارخانه فاکسکان در ویسکانسین را می‌توان به چند عامل کلیدی نسبت داد:

الف. وعده‌های غیرواقع‌بینانه

فاکسکان و حامیان سیاسی آن از ابتدا وعده‌هایی دادند که با واقعیت‌های اقتصادی و صنعتی همخوانی نداشتند. بازار نمایشگرهای LCD در سال‌های اخیر با رقابت شدیدی از سوی تولیدکنندگان چینی مواجه شده بود و سودآوری این صنعت کاهش یافته بود. کارشناسان معتقد بودند که ایجاد یک کارخانه بزرگ LCD در آمریکا، با هزینه‌های بالای نیروی کار و زیرساخت، از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نیست (Forbes, 2019).

ب. مشکلات مدیریتی و برنامه‌ریزی

فاکسکان سابقه‌ای طولانی در تولید محصولات الکترونیکی در آسیا، به‌ویژه چین، دارد، اما تجربه محدودی در مدیریت پروژه‌های بزرگ در آمریکا داشت. این شرکت نتوانست برنامه‌ریزی منسجمی برای کارخانه ویسکانسین ارائه دهد و تغییرات مکرر در اهداف پروژه نشان‌دهنده ضعف در مدیریت بود.

ج. وابستگی به مشوق‌های مالی

بسته مشوق‌های مالی ارائه‌شده به فاکسکان یکی از بزرگ‌ترین در تاریخ آمریکا بود، اما این مشوق‌ها به‌درستی نظارت نشدند. گزارش‌ها نشان داد که فاکسکان از این مشوق‌ها برای جبران هزینه‌های اولیه خود استفاده کرد، اما تعهدات خود را به‌طور کامل اجرا نکرد (Bloomberg, 2020).

د. مسائل نیروی کار

ایجاد 13,000 شغل در منطقه‌ای مانند ویسکانسین که نرخ بیکاری پایینی داشت، چالش بزرگی بود. فاکسکان نتوانست نیروی کار ماهر موردنیاز را جذب کند و بسیاری از کارگران محلی به دلیل دستمزدهای پیشنهادی پایین یا عدم تطابق مهارت‌ها، علاقه‌ای به کار در این پروژه نشان ندادند.

ه. تغییرات در بازار فناوری

در حالی که فاکسکان روی تولید نمایشگرهای LCD متمرکز بود، بازار فناوری به سمت فناوری‌های جدیدتر مانند OLED حرکت کرد. این تغییر باعث شد که سرمایه‌گذاری در LCD کمتر جذاب شود و فاکسکان را وادار به بازنگری در استراتژی خود کرد (The Verge, 2020).

6. پیامدها: ضررهای اقتصادی و اجتماعی

شکست پروژه فاکسکان پیامدهای گسترده‌ای برای ویسکانسین و ساکنان آن داشت. از نظر اقتصادی، ایالت میلیاردها دلار در زیرساخت‌ها و مشوق‌های مالی سرمایه‌گذاری کرد، اما بازده این سرمایه‌گذاری بسیار کمتر از انتظار بود. تا سال 2023، فاکسکان تنها حدود 1,000 شغل ایجاد کرده بود و بسیاری از ساختمان‌های ساخته‌شده در محل پروژه خالی ماندند (Wisconsin Public Radio, 2023).

از نظر اجتماعی، این پروژه باعث ایجاد شکاف در جامعه محلی شد. برخی از ساکنان که خانه‌های خود را از دست داده بودند، احساس کردند که قربانی وعده‌های توخالی شده‌اند. علاوه بر این، اعتماد عمومی به سیاستمداران و شرکت‌های بزرگ کاهش یافت، زیرا بسیاری معتقد بودند که این پروژه بیشتر یک نمایش سیاسی بود تا یک طرح اقتصادی واقعی.

7. تلاش‌های بعدی و وضعیت کنونی

در سال‌های اخیر، فاکسکان تلاش کرد تا با تغییر کاربری برخی از تأسیسات خود در ویسکانسین، بخشی از اعتبار ازدست‌رفته را بازیابی کند. این شرکت اعلام کرد که ممکن است از این مکان برای تولید سرورهای داده یا تجهیزات پزشکی استفاده کند. با این حال، این طرح‌ها نیز به اندازه پروژه اصلی جاه‌طلبانه نبودند و نتوانستند انتظارات اولیه را برآورده کنند (Reuters, 2023).

در سال 2021، ایالت ویسکانسین و فاکسکان قرارداد جدیدی امضا کردند که تعهدات این شرکت را به شدت کاهش داد. طبق این قرارداد، فاکسکان موظف شد تنها 1,454 شغل ایجاد کند و سرمایه‌گذاری خود را به 672 میلیون دلار کاهش داد. این تغییرات نشان‌دهنده پذیرش واقعیت‌های پروژه از سوی هر دو طرف بود، اما برای بسیاری از ساکنان ویسکانسین، این قرارداد جدید نشانه‌ای از شکست کامل پروژه اولیه بود (Milwaukee Journal Sentinel, 2021). تا سال 2025، محل کارخانه فاکسکان در ویسکانسین همچنان بیشتر شبیه یک شهر ارواح است تا یک مرکز تولید پیشرفته. بسیاری از ساختمان‌ها نیمه‌تمام یا بدون استفاده باقی مانده‌اند و فاکسکان حضور محدودی در این منطقه دارد.

8. درس‌های آموخته‌شده

داستان فاکسکان در ویسکانسین درس‌های مهمی برای سیاستمداران، شرکت‌ها و جوامع محلی دارد. پروژه‌های صنعتی بزرگ نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و ارزیابی واقع‌بینانه هستند. وعده‌های غیرواقعی می‌توانند به شکست پروژه و ناامیدی عمومی منجر شوند. دولت‌ها باید مشوق‌های مالی را با دقت بیشتری نظارت کنند و پرداخت آنها را به تحقق تعهدات شرکت‌ها مشروط کنند. پروژه‌های بزرگ باید با نیازها و شرایط جوامع محلی هماهنگ باشند تا از تنش‌های اجتماعی جلوگیری شود.

انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات بازار: شرکت‌ها باید توانایی سازگاری با تغییرات سریع در بازار فناوری را داشته باشند. شرکت‌ها و دولت‌ها باید در مورد پیشرفت پروژه‌ها شفاف باشند تا اعتماد عمومی حفظ شود. پروژه کارخانه فاکسکان در ویسکانسین نمونه‌ای کلاسیک از ناکامی وعده‌های بزرگ است. آنچه به‌عنوان یک طرح تحول‌آفرین اقتصادی معرفی شد، به دلیل برنامه‌ریزی ضعیف، انتظارات غیرواقع‌بینانه و تغییرات در بازار فناوری، به یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های صنعتی دهه‌های اخیر تبدیل شد.

این پروژه نه‌تنها نتوانست اقتصاد ویسکانسین را احیا کند، بلکه میلیاردها دلار هزینه و اعتماد عمومی را به هدر داد. با این حال، داستان فاکسکان درس‌های ارزشمندی برای آینده ارائه می‌دهد. در جهانی که رقابت اقتصادی و فناوری روزبه‌روز شدیدتر می‌شود، موفقیت پروژه‌های صنعتی نیازمند هماهنگی بین دولت‌ها، شرکت‌ها و جوامع محلی است. شاید روزی ویسکانسین بتواند از این تجربه برای ایجاد فرصت‌های جدید استفاده کند، اما تا آن زمان، کارخانه نیمه‌تمام فاکسکان یادآوری تلخی از رویاهای بر باد رفته خواهد بود.

منابع:

The Verge. (2018). “Trump Calls Foxconn’s Wisconsin Factory the ‘Eighth Wonder of the World’.”
Bloomberg. (2018). “Wisconsin’s $4.8 Billion Bet on Foxconn.”
The Guardian. (2019). “Displaced by Foxconn: The Human Cost of Wisconsin’s Deal.”
Reuters. (2019). “Foxconn Reconsiders Wisconsin Factory Plans.”
Milwaukee Journal Sentinel. (2020). “Foxconn Falls Short of Job Creation Goals.”
Forbes. (2019). “Why Foxconn’s Wisconsin Project Was Doomed from the Start.”
The Verge. (2020). “Foxconn’s Wisconsin Factory: A Tale of Broken Promises.”
Wisconsin Public Radio. (2023). “Foxconn’s Wisconsin Project: Where Are the Jobs?”
Reuters. (2023). “Foxconn Shifts Focus to Data Servers in Wisconsin.”
Milwaukee Journal Sentinel. (2021). “Wisconsin and Foxconn Reach New Deal.”