صنعت در حال رشد به بخشی از اقتصاد اشاره دارد که با سرعت بیشتری نسبت به میانگین بازار یا سایر صنایع در حال توسعه و گسترش است. این صنایع معمولاً با نوآوری، تقاضای رو به رشد، تغییرات فناوری، یا تحولات اجتماعی و اقتصادی همراه هستند که آنها را به فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری و توسعه تبدیل می‌کند. در دنیای امروز که تغییرات سریع‌تر از هر زمان دیگری رخ می‌دهند، شناسایی و درک صنایع در حال رشد برای کسب‌وکارها، سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران از اهمیت بسزایی برخوردار است. سایت ابرار صنعتی مفهوم صنعت در حال رشد و مثال‌هایی از این صنایع در سال 2025 را معرفی خواهد نمود.
تعریف صنعت در حال رشد
طبق تعریف، یک صنعت در حال رشد Growth Industry صنعتی است که نرخ رشد درآمد، سودآوری، یا سهم بازار آن از میانگین بازار یا سایر بخش‌های اقتصادی بالاتر باشد. این رشد می‌تواند ناشی از افزایش تقاضا برای محصولات یا خدمات، پیشرفت‌های فناوری، یا تغییرات در رفتار مصرف‌کنندگان باشد. به عنوان مثال، وب‌سایت Investopedia بیان می‌کند که صنایع در حال رشد اغلب با شرکت‌هایی همراه هستند که پتانسیل بالایی برای افزایش ارزش سهام خود دارند، اما در عین حال ممکن است با ریسک‌های بیشتری نیز مواجه شوند، زیرا بسیاری از این صنایع هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارند.
از دیدگاه اقتصادی، رشد یک صنعت معمولاً با افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) آن بخش، ایجاد شغل، و جذب سرمایه‌گذاری همراه است. به گفته‌ی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، صنایعی که در حال رشد هستند اغلب نقش مهمی در انتقال اقتصاد به سمت مدل‌های پایدارتر و نوآورانه‌تر ایفا می‌کنند. این صنایع می‌توانند هم در کشورهای توسعه‌یافته و هم در کشورهای در حال توسعه ظهور کنند، اما عوامل محرک رشد آنها ممکن است متفاوت باشد.
ویژگی‌های کلیدی صنایع در حال رشد
- نوآوری و فناوری: یکی از بارزترین ویژگی‌های صنایع در حال رشد، وابستگی آنها به نوآوری است. برای مثال، صنعت هوش مصنوعی (AI) در سال‌های اخیر به دلیل پیشرفت‌های سریع در الگوریتم‌ها و قدرت محاسباتی، رشد چشمگیری داشته است. طبق گزارش Statista، بازار جهانی هوش مصنوعی در سال 2025 ارزشی بالغ بر 190 میلیارد دلار خواهد داشت و انتظار می‌رود تا سال 2030 به بیش از 500 میلیارد دلار برسد.
- تقاضای رو به افزایش: تقاضای مصرف‌کننده یا کسب‌وکارها برای محصولات و خدمات یک صنعت، محرک اصلی رشد آن است. به عنوان مثال، صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر به دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی و نیاز به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی در حال گسترش است. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) نشان می‌دهد که تولید انرژی خورشیدی و بادی در دهه گذشته بیش از 10 برابر شده است.
- سرمایه‌گذاری بالا: صنایع در حال رشد معمولاً سرمایه‌گذاری‌های کلانی از سوی دولت‌ها، شرکت‌های خصوصی، و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جذب می‌کنند. به عنوان مثال، صنعت خودروهای برقی (EV) در سال 2024 شاهد سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری از سوی شرکت‌هایی مانند تسلا و دولت‌هایی مانند ایالات متحده و چین بوده است.
- ریسک و عدم قطعیت: با وجود پتانسیل بالا، این صنایع اغلب با ریسک‌های قابل‌توجهی همراه هستند، از جمله رقابت شدید، تغییرات قانونی، یا عدم پذیرش گسترده توسط بازار. به عنوان مثال، صنعت بلاک‌چین در حالی که پتانسیل بالایی برای تحول در امور مالی دارد، هنوز با چالش‌های نظارتی مواجه است.
- تأثیر اجتماعی و فرهنگی: برخی از صنایع به دلیل تغییر در عادات و نیازهای جامعه رشد می‌کنند. صنعت سلامت دیجیتال (Digital Health) نمونه‌ای از این دست است که با همه‌گیری کووید-19 و نیاز به خدمات پزشکی از راه دور، رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد.
نمونه‌هایی از صنایع در حال رشد در سال 2025
با توجه به سال 2025، چندین صنعت بالغ در حال حاضر به عنوان پیشتازان رشد شناخته می‌شوند. در ادامه به برخی از این صنایع و دلایل موفقیت آنها پرداخته می‌شود:
1. صنعت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین
هوش مصنوعی به یکی از مهم‌ترین عوامل تحول در صنایع مختلف تبدیل شده است. از مراقبت‌های بهداشتی گرفته تا تولید و حمل‌ونقل، AI در حال تغییر شیوه کار و زندگی ما است. طبق گزارش McKinsey، هوش مصنوعی می‌تواند تا سال 2030 سالانه 13 تریلیون دلار به اقتصاد جهانی اضافه کند. شرکت‌هایی مانند OpenAI و Google در این زمینه پیشرو هستند و سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در توسعه مدل‌های پیشرفته‌تر انجام می‌دهند.
2. انرژی‌های تجدیدپذیر
با افزایش آگاهی درباره تغییرات اقلیمی، صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، به سرعت در حال رشد است. گزارش IEA پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2030، انرژی‌های تجدیدپذیر بیش از 50 درصد از تولید برق جهانی را تشکیل خواهند داد. کشورهایی مانند دانمارک و آلمان در این زمینه پیشگام هستند، اما بازارهای نوظهور مانند هند و برزیل نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی انجام داده‌اند.
3. خودروهای برقی و حمل‌ونقل پایدار
صنعت خودروهای برقی به لطف پیشرفت در فناوری باتری و حمایت‌های دولتی در حال انفجار است. شرکت تسلا همچنان رهبر بازار است، اما رقبای جدیدی مانند Rivian و BYD نیز در حال ظهور هستند. بر اساس گزارش BloombergNEF، انتظار می‌رود تا سال 2040 بیش از 60 درصد خودروهای فروخته‌شده در جهان برقی باشند.
4. سلامت دیجیتال و تله‌مدیسین
همه‌گیری کووید-19 نشان داد که سیستم‌های بهداشتی سنتی به تنهایی کافی نیستند. صنعت سلامت دیجیتال، که شامل اپلیکیشن‌های پزشکی، دستگاه‌های پوشیدنی، و خدمات تله‌مدیسین است، به سرعت در حال گسترش است. طبق گزارش Grand View Research، ارزش این بازار در سال 2025 به بیش از 200 میلیارد دلار رسیده و انتظار می‌رود تا سال 2030 دو برابر شود.
5. فناوری مالی (FinTech)
فناوری مالی با ارائه راه‌حل‌هایی مانند پرداخت‌های دیجیتال، وام‌دهی آنلاین، و ارزهای رمزنگاری‌شده، صنعت مالی را متحول کرده است. شرکت‌هایی مانند PayPal، Stripe، و Coinbase در این حوزه پیشتاز هستند. گزارش PwC نشان می‌دهد که بیش از 80 درصد مؤسسات مالی سنتی در حال همکاری با شرکت‌های فین‌تک برای حفظ رقابت‌پذیری خود هستند.
عوامل کلیدی موفقیت صنایع
برای اینکه یک صنعت بتواند به رشد خود ادامه دهد، چندین عامل کلیدی باید در نظر گرفته شود:
- پشتیبانی دولتی: سیاست‌ها و مشوق‌های دولتی نقش مهمی در رشد صنایع دارند. به عنوان مثال، یارانه‌های دولتی برای انرژی‌های تجدیدپذیر در اروپا و چین به توسعه این صنعت کمک کرده است.
- دسترسی به سرمایه: سرمایه‌گذاری‌های خصوصی و عمومی برای توسعه زیرساخت‌ها و تحقیقات ضروری هستند. صنعت هوش مصنوعی نمونه‌ای است که به لطف سرمایه‌گذاری‌های عظیم از سوی شرکت‌های فناوری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر رشد کرده است.
- پذیرش بازار: موفقیت یک صنعت به پذیرش آن توسط مصرف‌کنندگان بستگی دارد. برای مثال، خودروهای برقی تا زمانی که زیرساخت‌های شارژ و قیمت مناسب فراهم نشود، نمی‌توانند به طور کامل جایگزین خودروهای سنتی شوند.
- نوآوری مداوم: صنایعی که به نوآوری متعهد هستند، شانس بیشتری برای بقا و رشد دارند. به عنوان مثال، شرکت‌های فعال در صنعت سلامت دیجیتال دائماً در حال توسعه ابزارهای جدید برای بهبود تجربه بیماران هستند.
- پایداری و مسئولیت اجتماعی: در دنیای امروز، مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران به پایداری اهمیت زیادی می‌دهند. صنایعی که به مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی توجه دارند، مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، از حمایت بیشتری برخوردار می‌شوند.
چالش‌های پیش روی صنایع در حال رشد
با وجود فرصت‌های فراوان، صنایع در حال رشد با چالش‌هایی نیز مواجه هستند:
- رقابت شدید: ورود بازیگران جدید به بازار می‌تواند رقابت را تشدید کند و سودآوری را کاهش دهد. به عنوان مثال، در صنعت فین‌تک، رقابت بین استارتاپ‌ها و بانک‌های سنتی روزبه‌روز افزایش می‌یابد.
- تغییرات نظارتی: قوانین و مقررات می‌توانند مانع رشد شوند. صنعت بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال نمونه‌ای از این دست است که در بسیاری از کشورها با محدودیت‌های قانونی مواجه شده است.
- کمبود منابع: برخی صنایع، مانند خودروهای برقی، به منابع کمیابی مانند لیتیوم وابسته هستند که می‌تواند عرضه را محدود کند.
- مقاومت در برابر تغییر: پذیرش فناوری‌های جدید توسط مصرف‌کنندگان یا شرکت‌های سنتی ممکن است زمان‌بر باشد، همان‌طور که در مورد تله‌مدیسین در برخی مناطق مشاهده شده است.
نگاهی به آینده
با نگاهی به آینده، می‌توان پیش‌بینی کرد که فناوری و پایداری دو محور اصلی رشد صنایع خواهند بود. هوش مصنوعی احتمالاً به‌عنوان یک کاتالیزور در بسیاری از بخش‌ها عمل خواهد کرد، در حالی که فشار برای کاهش اثرات زیست‌محیطی، صنایعی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و حمل‌ونقل پایدار را تقویت می‌کند. علاوه بر این، تغییرات جمعیتی، مانند افزایش جمعیت سالمند، به رشد صنایعی مانند سلامت دیجیتال کمک خواهد کرد.
به گفته‌ی مجمع جهانی اقتصاد (WEF)، تا سال 2030، اقتصاد جهانی به سمت دیجیتالی شدن و صنعت پایدار حرکت خواهد کرد، و صنایعی که بتوانند خود را با این تغییرات سازگار کنند، از مزیت رقابتی برخوردار خواهند شد.
صنعت در حال رشد مفهومی پویا و چندوجهی است که تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله فناوری، تقاضا، و سیاست‌ها قرار دارد. در سال 2025، صنایعی مانند هوش مصنوعی، انرژی‌های تجدیدپذیر، و سلامت دیجیتال به‌عنوان پیشتازان رشد شناخته می‌شوند، اما موفقیت آنها به توانایی‌شان در غلبه بر چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها بستگی دارد. برای سرمایه‌گذاران، کارآفرینان، و سیاست‌گذاران، شناسایی و حمایت از این صنایع می‌تواند به معنای مشارکت در شکل‌دهی به آینده اقتصاد جهانی باشد.
منبع: ابرار صنعتی
