زمان عبور یکی از شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) در مدیریت تولید است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بهره‌وری خود را در بخش تولید و زنجیره تأمین بهبود بخشند. با معرفی زمان عبور همراه ابرار صنعتی باشید.
زمان عبور چیست؟
زمان عبور مدت زمانی است که از آغاز فرآیند تولید تا تکمیل یک محصول طول می‌کشد. این زمان از لحظه انتقال مواد اولیه به کارگاه آغاز شده و با آماده شدن محصول نهایی برای ارسال پایان می‌یابد.
زمان عبور نه‌تنها معیاری برای ارزیابی کارایی فرآیند تولید است، بلکه در حوزه‌هایی مانند برنامه‌ریزی زنجیره تأمین، پیش‌بینی تقاضا، برنامه‌ریزی ظرفیت و زمان‌بندی تولید نیز نقش کلیدی دارد.
تفاوت زمان عبور با زمان چرخه و زمان تحویل
- زمان عبور: کل زمان صرف‌شده برای تولید یک محصول از ورود مواد اولیه تا آماده‌سازی برای ارسال
- زمان چرخه (Cycle Time): مدت زمان پردازش یک واحد یا یک دسته در یک ایستگاه کاری مشخص
- زمان تحویل (Lead Time): مدت زمان از ثبت سفارش مشتری تا تحویل نهایی محصول
اجزای زمان عبور
اجزا شامل چهار مؤلفه اصلی است که هر کدام در طول فرآیند تولید نقش مؤثری دارند:
زمان پردازش (Processing Time)
- مدت زمانی که صرف انجام فعالیت‌های افزاینده ارزش مانند مخلوط‌سازی، ماشین‌کاری، مونتاژ و پرداخت‌کاری می‌شود.
- این زمان فقط به عملیات تولیدی واقعی اختصاص دارد و زمان‌های غیرمولد را شامل نمی‌شود.
زمان بازرسی (Inspection Time)
- زمانی که برای بررسی کیفیت محصول یا اجزا صرف می‌شود.
- شامل فعالیت‌هایی مانند آزمایش، اندازه‌گیری و بازرسی چشمی است تا از انطباق محصول با مشخصات اطمینان حاصل شود.
زمان انتقال (Move Time)
- مدت زمانی که صرف جابه‌جایی مواد اولیه، قطعات در حال ساخت و محصولات نهایی می‌شود.
- این بخش شامل انتقالات داخلی بین ایستگاه‌های کاری و انتقال به بخش‌های بسته‌بندی یا انبار است.
زمان انتظار (Queue Time)
- مدت زمانی که محصول در صف انتظار برای ورود به مرحله بعدی تولید قرار می‌گیرد.
- معمولاً ناشی از کمبود منابع، خرابی تجهیزات، یا ناکارآمدی در زمان‌بندی است.
- اگرچه این زمان به ارزش محصول اضافه نمی‌کند، اما در کل زمان عبور لحاظ می‌شود زیرا بر مدت کل تولید اثرگذار است.
فرمول محاسبه زمان عبور:
زمان عبور=زمان پردازش+زمان بازرسی+زمان انتقال+زمان انتظار
نرخ عبور بالا نشان‌دهنده بهره‌وری بالای سیستم تولید است، در حالی که نرخ عبور پایین می‌تواند نشان‌دهنده گلوگاه‌ها یا مشکلات ظرفیت باشد.
مزایای پایش و کاهش زمان عبور
1. بهبود فرآیندهای تولید
– شناسایی گلوگاه‌ها و تاخیرات با پایش دقیق زمان عبور
– بهبود جریان کار با اصلاحات در زمان‌بندی و تخصیص منابع
2. افزایش سودآوری
– کاهش زمان عبور منجر به کاهش هزینه‌های نیروی کار و استفاده از ماشین‌آلات می‌شود.
– بهره‌وری بالاتر به کاهش هزینه‌های عملیاتی و بهبود حاشیه سود کمک می‌کند.
3. همسویی بهتر با تقاضای مشتری
– زمان عبور دقیق به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا با برنامه‌ریزی بهینه، پاسخ به‌موقع به سفارشات بدهند.
– جلوگیری از تولید مازاد یا کمبود موجودی و در نتیجه کاهش هزینه‌های انبارداری.
4. بهبود زمان‌بندی تولید
– داده‌های دقیق به برنامه‌ریزان کمک می‌کند تا اهداف واقع‌بینانه‌تری برای استفاده بهینه از ظرفیت‌ها تعیین کنند.
– تعادل بین تقاضا و ظرفیت مانع از فشار بیش‌ازحد به نیروی کار و تجهیزات می‌شود.
5. کاهش زمان‌های بیکاری (Downtime)
– شناسایی محل‌هایی که ماشین‌آلات یا کارکنان بدون فعالیت هستند.
– رفع این مشکلات باعث پایداری و کارآمدی بیشتر در خط تولید می‌شود.
زمان عبور به‌عنوان یک شاخص کلیدی در مدیریت تولید، ابزار قدرتمندی برای بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مشتری است. با پایش و تحلیل مداوم این شاخص، تولیدکنندگان می‌توانند فرآیندهای خود را بهینه کرده و در بازار رقابتی موفق‌تر عمل کنند.
منبع: ابرار صنعتی
