جرثقیل شناور تیالف بزرگترین کشتی جرثقیل نیمهشناور جهان تا پیش از ورود کشتی اسلیپنیر بود و همچنان یکی از قدرتمندترین شناورهای سنگینکاری جهان به شمار میرود. جرثقیل تیالف توسط شرکت هلندی هیرما مارین کانترکتورز اداره میشود. این کشتی در سال ۱۹۸۵ با نام اولیه DB-102 در ژاپن ساخته شد و در سال ۱۹۹۷ پس از خریداری توسط هیرما، به تیالف تغییر نام داد. نام «تیالف» از اساطیر اسکاندیناوی گرفته شده و به معنای «غول قدرتمند» است.
تیالف دارای طول ۲۰۱/۶ متر، عرض ۸۸/۴ متر و ظرفیت اسکان ۷۳۶ نفر است. این کشتی میتواند تا عمق آب ۳۱/۶ متر غوطهور شود و در حالت عملیاتی، ثبات بسیار بالایی حتی در دریاهای طوفانی داشته باشد. تا پیش از ورود کشتی اسلیپنیر (خواهر بزرگتر تیالف)، این کشتی برای بیش از ۳۰ سال عنوان بزرگترین جرثقیل شناور جهان را در اختیار داشت.
پروژههای شاخص اجرا شده توسط جرثقیل تیالف
- بلند کردن سازه بالایی (تاپساید) پلتفرم شیرواتر در دریای شمال با وزن ۱۱۸۸۳ تن (سال ۲۰۰۰) – رکورد جهانی در آن زمان
- نصب تاپساید هولشتاین در خلیج مکزیک با وزن ۷۸۱۰ تن بر روی بزرگترین سازه اسپار جهان
- نصب ۶۴ پایه تکپایه (مونوپایل) برای مزرعه بادی ههدرایت در آلمان (۲۰۲۴)
- نصب پایههای مزرعه بادی امپایر ویند ۱ در سواحل نیویورک (از سال ۲۰۲۵)
- برچیدن پلتفرمهای پروژه سِیبل در سواحل کانادا (۲۰۲۰) با روش نصب معکوس
- نصب پلتفرمهای یوهان سوردروپ، کلر ریج، لوسیوس و بنگوئلا بلیز
جرثقیل شناور تیالف در طول تاریخ فعالیت خود، رکوردهای جهانی متعددی را ثبت کرده و در پیچیدهترین پروژههای فراساحلی جهان مشارکت داشته است. از مهمترین آنها میتوان به بلند کردن سازه بالایی پلتفرم شیرواتر در دریای شمال با وزن ۱۱۸۸۳ تن در سال ۲۰۰۰ اشاره کرد که برای مدت چهار سال رکورد جهانی سنگینترین بلند کردن دریایی را در اختیار داشت. همچنین نصب تاپساید هولشتاین در خلیج مکزیک با وزن ۷۸۱۰ تن بر روی بزرگترین سازه اسپار جهان، نصب پایههای تکپایه عظیم برای میدان بنگوئلا بلیز در آنگولا، برچیدن کامل پلتفرمهای پروژه سِیبل در سواحل کانادا با روش نصب معکوس در سال ۲۰۲۰، نصب ۶۴ پایه تکپایه هر کدام به وزن ۱۳۵۰ تن و طول ۷۰ متر برای مزرعه توربین دریایی ههدرایت آلمان در سال ۲۰۲۴، و در حال حاضر نصب ۵۴ پایه تکپایه و سازه زیرایستگاه برای پروژه امپایر ویند ۱ در سواحل نیویورک از بهار ۲۰۲۵ اشاره کرد.
روشهای انتقال و جابجایی شناور
- حالت عبور (ترانزیت): عمق غوطهوری ۱۱/۹ متر، سرعت حداکثر ۱۲/۲ گره دریایی
- حالت عملیاتی: غوطهوری تا ۳۱/۶ متر با استفاده از سیستم آبگیری سریع (بالاستینگ) با ظرفیت ۲۴۰۰۰ تن در ساعت
جابجایی این غول ۶۰ هزار تنی نیازمند مهندسی پیچیده و برنامهریزی دقیق است. در حالت عبور دریایی، با عمق غوطهوری تنها ۱۱/۹ متر و جمع شدن پیشرانهای جلو، به سرعت ۱۲/۲ گره دریایی میرسد. در حالت عملیاتی، با چهار پمپ بالاست عظیم که هر کدام ۶۰۰۰ تن در ساعت آب جابهجا میکنند، در کمتر از شش ساعت تا عمق ۳۱/۶ متر غوطهور میشود. بارهای سنگین مانند پایههای تکپایه با کشتیهای تغذیهکننده (فیدر بارج) به کنار شناور منتقل میشوند و با جرثقیلهای اصلی روی عرشه قرار میگیرند.
موقعیتیابی دقیق با سامانه موقعیتیابی پویا کلاس ۳ و ترکیب چندین حسگر، حتی در طوفان نیز با دقت کمتر از ۳۰ سانتیمتر انجام میشود. برای عبور از زیر پلهای کمارتفاع مانند پل استوربلت دانمارک، جرثقیلها و قابهای A شکل با سیستم هیدرولیکی مخصوص تا ۲۰ متر پایین آورده میشوند تا ارتفاع کلی شناور کاهش یابد. این قابلیت منحصربهفرد، امکان ورود به دریای بالتیک را برای اولین بار در تاریخ شناورهای غولپیکر فراهم کرد.
ساختار بدنه دوگانه و ویژگیهای مهندسی
طراحی دوبدنه با سطح آبخور کوچک (SWATH) رمز اصلی موفقیت جرثقیل شناور تیالف است. دو پانتون موازی زیرآبی و هشت ستون عمودی، سطح تماس با امواج را به حداقل میرسانند و حرکات کشتی را تا ۸۰ درصد کاهش میدهند. پانتونها شناوری اصلی را تأمین میکنند و ستونها عرشه را در ارتفاع بالا نگه میدارند. تمام سازه از فولادهای با استحکام بالا و پوششهای ضدخوردگی چندلایه ساخته شده است.
این ساختار چندین بار تقویت شده و سیستم بالاست پیشرفته با قابلیت آبگیری آزاد و پمپهای عظیم، تنظیم دقیق وضعیت کشتی را در هر لحظه ممکن میسازد. فضای عرشه وسیع و بدون مانع، امکان حمل همزمان چندین سازه سنگین را فراهم میکند و این مهندسی پیشرفته، شناور را به یکی از پایدارترین سازههای شناور جهان تبدیل کرده است.
ظرفیت باربرداری جرثقیلهای اصلی
دو جرثقیل چرخان غولپیکر ساخت شرکت آمریکایی هویست اند درییک، قدرتمندترین جرثقیلهای دریایی جهان تا پیش از اسلیپنیر بودند. هر جرثقیل ۷۱۰۰ تن و در حالت تاندم لیفت مجموعاً ۱۴۲۰۰ تن ظرفیت دارند. شعاع کاری تا ۸۲ متر حفظ میشود و بار تا ارتفاع ۱۳۵ متر بالای سطح دریا یا ۲۰ متر زیر آب بلند میشود.
بیش از ۷۷ کیلومتر سیم بکسل با قطرهای مختلف، سیستمهای کنترل دیجیتال و جبران حرکت پیشرفته، دقت میلیمتری را حتی در شرایط دریایی دشوار تضمین میکنند. این جرثقیلها پس از ارتقای گسترده در دهه ۱۹۹۰ از ۶۰۰۰ تن به ۷۱۰۰ تن رسیدند و هنوز هم در بسیاری از پروژهها تنها راه ممکن برای بلند کردن سازههای عظیم محسوب میشوند.
سیستمهای پایداری و تعادل در دریا
پایداری تیالف نتیجه ترکیب سه عامل اصلی است: طراحی دوبدنه با سطح آبخور کوچک که حرکات ناشی از موج را به شدت کاهش میدهد، سامانه بالاست بسیار سریع و دقیق که وضعیت کشتی را در هر لحظه تنظیم میکند، و سامانه موقعیتیابی پویا کلاس ۳ با شش پیشران ۵۵۰۰ کیلوواتی که نیروی مقابله با باد، جریان و موج را به صورت لحظهای تأمین میکنند. این ترکیب باعث شده تیالف حتی در شرایط دریایی با ارتفاع موج بیش از ۵ متر نیز عملیات بلند کردن سنگین را با ایمنی کامل انجام دهد.
مشخصات فنی موتور و توان پیشران جرثقیل شناور تیالف
شش پیشران جمعشونده آزیموت با مجموع توان ۳۳۰۰۰ کیلووات، هم نیروی پیشران و هم موقعیتیابی پویا را تأمین میکنند. سیستم تولید برق با چندین ژنراتور دیزلی سنگین و افزونگی کامل طراحی شده است. پیشرانهای عقب ثابت و پیشرانهای جلو جمعشونده، مقاومت آب را در حالت عبور به حداقل میرسانند. سیستم بازیابی حرارت و مدیریت هوشمند مصرف سوخت، هزینههای عملیاتی را به شدت کاهش داده و این شناور با وجود ابعاد عظیم، یکی از بهینهترین کشتیها در مصرف سوخت در کلاس خود است.
تجهیزات ناوبری و کنترل پیشرفته
اتاق کنترل مرکزی تیالف مجهز به چندین ایستگاه اپراتوری با صفحهنمایشهای بزرگ، سامانههای ناوبری یکپارچه، رادارهای پیشرفته، موقعیتیابی ماهوارهای چندفرکانسه، سامانه شناسایی خودکار و سنسورهای حرکتی بسیار دقیق است. تمام اطلاعات به صورت زنده بر روی نمایشگرهای لمسی نمایش داده میشود و اپراتورها میتوانند کشتی و جرثقیلها را با دقت بسیار بالا کنترل کنند.
فناوری موقعیتیابی پویا (DP)
تیالف از سامانه موقعیتیابی پویا کلاس ۳ استفاده میکند که بالاترین سطح ایمنی و افزونگی را دارد. این سامانه با ترکیب دادههای چندین منبع شامل ماهوارههای جیپیاس، سیستمهای هیدروآکوستیک، حسگرهای لیزری و واحدهای اینرسی، موقعیت کشتی را حتی در شرایط طوفانی با دقت کمتر از ۳۰ سانتیمتر حفظ میکند. وجود افزونگی کامل در پیشرانها و منابع برق، امکان ادامه عملیات حتی در صورت خرابی چندین سیستم را فراهم میکند.
امکانات سکونتی و رفاهی کارکنان جرثقیل شناور تیالف
جرثقیل شناور تیالف برای اسکان همزمان ۷۳۶ نفر طراحی شده و امکانات رفاهی آن در سطح بهترین هتلهای پنجستاره دریایی قرار دارد. کابینها به دو نوع تکنفره (عمدتاً برای مدیران و متخصصان ارشد) و دونفره تقسیم میشوند؛ همه مجهز به حمام و سرویس بهداشتی اختصاصی، سیستم تهویه مطبوع مستقل، تلویزیون ماهوارهای، اینترنت پرسرعت وایفای، تلفن داخلی و پنجرههای بزرگ با دید مستقیم به دریا هستند. بخش سکونتی در چندین طبقه جداگانه و دور از ناحیه صنعتی قرار گرفته تا سر و صدا و لرزش به حداقل برسد. سالن غذاخوری اصلی ظرفیت پذیرایی همزمان از بیش از ۴۰۰ نفر را دارد و منوی روزانه توسط سرآشپزهای حرفهای و با در نظر گرفتن رژیمهای مختلف غذایی (حلال، گیاهخواری، بدون گلوتن و غیره) تهیه میشود. آشپزخانه صنعتی مجهز به سردخانههای بزرگ و انبار مواد غذایی برای چندین ماه خودکفایی کامل است.
علاوه بر این، سالن ورزشی کاملاً مجهز با تردمیل، دوچرخه ثابت، وزنه و دستگاههای بدنسازی، اتاق سونا و جکوزی، سالن سینما با سیستم صوتی حرفهای، اتاق بازی (بیلیارد، دارت، کنسولهای بازی)، کتابخانه، کافینت، فروشگاه مواد غذایی و لوازم بهداشتی، درمانگاه مجهز با پزشک و پرستار مقیم، اتاق ایزوله برای بیماران، و باند فرود هلیکوپتر بزرگ که حتی هلیکوپترهای سنگین مانند شینوک را میپذیرد، در دسترس کارکنان است. در پروژههای طولانی مانند ههدرایت که بیش از شش ماه طول کشید، برنامههای تفریحی هفتگی شامل شب فیلم، مسابقه ورزشی، باربیکیو روی عرشه و حتی دعوت از گروههای موسیقی زنده برگزار میشود تا روحیه کارکنان در بالاترین سطح حفظ شود و خستگی چندماهه کار در دریا به حداقل برسد.
سیستمهای ایمنی و مدیریت ریسک جرثقیل تیالف
ایمنی در این شناور فراتر از تمام استانداردهای بینالمللی است و شرکت هیرما آن را به یک فرهنگ سازمانی تبدیل کرده است. تمام عملیات با سامانه الکترونیکی مدیریت مجوز کار eVision انجام میشود؛ یعنی هیچ فعالیتی بدون تأیید چندمرحلهای و امضای دیجیتال افراد مسئول آغاز نمیشود. تحلیل شکست و اثرات (FMEA) برای تمام سیستمهای حیاتی (جرثقیلها، پیشرانها، بالاست، برق اضطراری و موقعیتیابی پویا) بهصورت سالیانه بهروزرسانی میشود و افزونگی کامل در همه بخشها وجود دارد؛ به طوری که حتی در صورت خرابی دو سیستم موازی، عملیات بدون کوچکترین خطر ادامه مییابد.
هر هفته تمرین اضطراری کامل (تخلیه، اطفای حریق، نجات با قایق نجات، مرد روی آب) برگزار میشود و تمام کارکنان موظف به شرکت هستند. سامانه اطفای حریق خودکار با گاز FM-200 در اتاقهای برق و موتور، سیستم آبپاش در عرشه و راهروها، و بیش از ۳۰۰۰ نقطه تشخیص دود و حرارت در سراسر شناور نصب شده است. مرکز کنترل ایمنی ۲۴ ساعته با ۸ اپراتور شیفتی، تمام دوربینها، سنسورها و سیستمهای حیاتی را لحظهبهلحظه رصد میکند. در بیش از ۴۰ سال فعالیت، این شناور حتی یک مورد حادثه مرگبار در عملیات بلند کردن سنگین نداشته است؛ رکوردی که در صنعت فراساحلی تقریباً بینظیر است و نتیجه مستقیم سرمایهگذاری عظیم در فناوری، آموزش مداوم و فرهنگ ایمنی بیچون و چرای شرکت هیرما است.
